Minder.nl Marktupdate

De belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen 2 weken

De gasprijs daalt door milde weersvoorspellingen, afnemende LNG-vraag uit Azië en hoop op diplomatieke beweging rond Oekraïne, met als gevolg het laagste prijsniveau voor 2026 in anderhalf jaar.

Gas 

De weersverwachting is momenteel een belangrijke factor voor de gasprijzen. Vorige week zorgden koud en windstil weer nog voor prijsstijgingen, maar inmiddels zet een daling in nu er zachtere temperaturen aankomen. Daardoor staat de gasprijs voor 2026 op het laagste punt sinds anderhalf jaar. Ook voor de kalenderjaren ’27, ’28 en ’29 bereikte de gasprijs een laag niveau. In de prijzen speelt ook het vooruitzicht op minder LNG-vraag uit Azië mee (sinds december 2024 daalt de import t.o.v. het jaar ervoor) en de hoop op een diplomatieke doorbraak in de oorlog in Oekraïne spelen een rol.

Oekraïne verhoogt gasimport via Zuid-Europa door Russische aanvallen

De Russische aanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur hebben grote gevolgen voor de eigen gasproductie van het land. Inmiddels is minstens de helft daarvan uitgevallen, waardoor Oekraïne deze winter naar verwachting zo’n 4 miljard kubieke meter extra gas moet importeren. Een groot deel daarvan zal via de Transbalkan-route uit Zuid-Europa komen. Deze stijgende afhankelijkheid van Europees gas kan de druk op de Europese markt verhogen en zo ook effect hebben op de gasprijzen.

De transporttarieven voor gas spelen ook mee in de prijsvorming. De tarieven voor het huren van LNG-tankers voor LNG-export van de VS naar Europa zijn gestegen tot het hoogste niveau in bijna twee jaar. Dit komt door de toename in Amerikaanse LNG-export. Daarnaast houden handelaren meer LNG in drijvende opslag vast in afwachting van hogere winterprijzen. Tegelijkertijd is de LNG-import in Azië – met name door China – dit jaar fors gedaald.

Vuldoel van 80 procent niet gehaald

Nederland heeft het nationale vuldoel voor gasopslag van 80 procent op 1 november nét niet gehaald. De opslag stond op 74 procent. Er geen reden tot zorg, geeft het ministerie van Klimaat en Groene groei aan. De belangrijkste oorzaak is dat marktpartijen erop vertrouwen dat er deze winter voldoende gas beschikbaar is, mede dankzij stabiele aanvoer en lage, rustige prijzen. Niet alleen in Nederland, maar ook in andere Europese landen bleef de vulgraad iets achter. Het ministerie verwacht dat er genoeg capaciteit is om ook bij kou aan de vraag te voldoen. Alleen bij een uitzonderlijk strenge winter zou een beperkt tekort kunnen ontstaan.

Elektriciteit, spotmarkt en meer

Bij kou en weinig wind dreigt in meerdere Europese landen een stroomtekort, zo waarschuwen Europese netbeheerders. Duitsland, Denemarken en België zijn hierbij het meest kwetsbaar en afhankelijk van import. Dit zagen we de afgelopen dagen al gebeuren: landen als Nederland, Frankrijk en Noorwegen fungeerden als exporteurs, terwijl onder andere Duitsland en Denemarken juist veel stroom binnenhaalden. Door het tekort aan hernieuwbare opwek in combinatie met kou, kunnen de dagprijzen voor stroom flink oplopen.

‘Topprijzen’ stroom wijzen op krapte op elektriciteitsnet

Energie-expert Martien Visser meldt op X dat er dit jaar al zo’n 80 uur zijn geweest met extreem hoge stroomprijzen in Nederland en Noordwest-Europa. Hij spreekt van 'topprijzen' wanneer de elektriciteitsprijs ruim twee keer zo hoog ligt als de brandstofkosten van gascentrales, die ook de stroomproductie kunnen verzorgen. Deze pieken wijzen op momenten van serieuze krapte op het elektriciteitsnet.

De weersverwachting voor de komende dagen is niet gunstig voor de opwek van duurzame energie: weinig zon en weinig wind betekenen een lagere productie uit zonne- en windenergie. Tegelijkertijd blijven de temperaturen mild, wat doorgaans zorgt voor een lagere vraag naar gas en elektriciteit voor verwarming.