Minder.nl Marktupdate

De belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen 2 weken

Maandagochtend stegen de gasprijzen flink doordat Houthi-rebellen een vrachtschip op de Rode Zee kaapten. Deze actie benadrukt hoe wereldgebeurtenissen direct onze markten kunnen beïnvloeden. Een daling was gelukkig al snel merkbaar gezien andere omstandigheden de prijzen positief beïnvloeden.  

Gas

Maandagochtend gestegen gasprijzen door kaping schip

Maandagochtend zagen we een flinke stijging in de Europese gasprijzen. Dit kwam door de kaping van een vrachtschip door Houthi-rebellen de dag ervoor. Deze actie zorgde voor onrust, omdat het conflict tussen Israël en Hamas mogelijk belangrijke zeeroutes voor brandstof zou kunnen raken. Onmiddellijk reageerde de markt met hogere gasprijzen.

Op de Amsterdamse termijnmarkt sprong de gasprijs voor levering in december met bijna 7% omhoog. Deze stijging kwam niet alleen door de kaping, maar ook door verwachtingen van kouder weer. Tegen de middag was de stijging verminderd tot 2,5%.

Analisten merkten de afgelopen maand al vaker op dat het conflict in het Midden-Oosten slecht nieuws kan zijn voor de lng-transport uit die regio. Daar ligt namelijk drukke scheepvaartroutes waar ook LNG-tankers uit Qatar langs varen.

Ondanks alle onrust een dalende prijs waarneembaar

Ondanks de onrustige ontwikkelingen die direct de energieprijzen beïnvloeden, zorgen overige marktomstandigheden alsnog voor een kalmerend effect. De gasvoorraden zijn goed gevuld, het weer is zacht, de gasvraag door de industrie is nog altijd lager dan voor de oorlog in Oekraïne (in heel Europa tien procent lager). Daarnaast geeft landelijke netbeheerder TenneT aan dat er veel nieuwe duurzame energie bijgekomen is en de ons energienetwerk sterke verbindingen heeft met die van het buitenland. Dus mocht er schaarste aan stroom zijn, dan zijn er goede uitvalmogelijkheden. Al deze factoren dragen eraan bij dat over het geheel genomen er een drukkend effect is op de energieprijzen.

Conflict tussen LNG-producent en inkopers

Er laait een conflict over langetermijncontracten tussen lng-producent Venture Global in de Verenigde staten en Shell en BP. Laatstgenoemden verwijten de lng-producent bewust geen langjarige leveringscontracten aan te gaan, omdat de kortetermijnmarkt miljarden euro’s meer oplevert. Volgens het Italiaanse Edison is het verschil in opbrengsten 14,7 miljard dollar (17,5 miljard dollar op de kortermijnmarkt versus 2,8 miljard dollar op de langetermijnmarkt). Deze handelswijze zou de Europese gasvoorziening in gevaar brengen, aldus Shell en BP. Brussel en Washington zijn gevraagd om in te grijpen.

Ondertussen werkt Shell aan een deal met Venezuela voor de winning van gas. Als de deal doorgaat dan wordt jaarlijks drie miljard gas uit het gasveld gewonnen en dit kan omgezet worden in lng. De productie zou tien procent bedragen van wat Nederland in een jaar tijd verbruikt.

Elektriciteit en meer 

De weersomstandigheden, wind en zachte temperaturen, waren de afgelopen periode gunstig voor de elektriciteitsprijzen. Ook zijn kolen op het moment voordeliger dan gas om in te zetten als bron voor de opwek van stroom. Mede hierdoor dalen de elektriciteitsprijzen al sinds halverwege oktober. 

Netbeheerders stellen lagere transporttarieven tijdens rustige momenten voor

Netbeheerders willen de drukte op het energienet verspreiden door lagere transporttarieven in rekening te brengen tijdens rustige verbruiksmomenten. Dit voorstel geldt alleen voor het hoogspanningsnet. Op deze manier verwachten netbeheerders dat bedrijven hun stroomverbruik aanpassen op basis van de tarieven en het net tijdens piekmomenten minder belast wordt. Ook zorgt het ervoor dat bedrijven die nu nog lang moeten wachten op een stroomaansluiting eerder aangesloten kunnen worden.   

Dat netbeheerders met deze kwestie aan de slag moeten, wordt steeds urgenter. Er zijn nu zelfs meerdere bedrijven die netbeheerders aanklagen vanwege een vol stroomnet. Hierdoor kunnen zij geen aansluiting op het net krijgen, niet groeien en draaien ze minder omzet. Of aannemers kunnen nieuwe woningen niet opleveren waardoor onvoorziene kosten optreden. Wie is daarvoor verantwoordelijk? De rechter zal het bepalen.

Toekomstperspectief: stijging energiekosten van 92 procent

Advieskantoor PwC meldt dat de gas- en elektriciteitskosten in de komende decennia met 92 procent stijgen door de energietransitie. Dit heeft meerdere oorzaken. Het energienet moet uitgebreid en verzwaard worden en dat gaat miljarden kosten. Gascentrales moeten bijspringen zodra duurzame energiebronnen niet aan de totale elektriciteitsvraag kunnen voldoen, maar verwacht wordt dat aardgas duurder wordt.