Rusland staakt gaslevering naar Nederland. 7 belangrijke vragen over de gevolgen ervan
Rusland levert geen gas meer aan het Nederlandse gashandelbedrijf Gasterra. Deze sanctie gaat vandaag, dinsdag 31 mei, in. Gasterra is niet bereid om de afgenomen gas in roebel te betalen en dit was voor Rusland aanleiding om de energielevering te staken. Het ministerie van Economische Zaken (EZK) geeft aan dat de Russische sanctie geen invloed heeft op de gaslevering aan Nederlandse bedrijven en huishouden.
Het artikel gaat hieronder verder ↓
De zeven vragen die we bespreken
klik op de vraag om er direct naar toe te gaan:
Vergelijk kosteloos het actuele energie-aanbod
Vergelijk & bespaar
op Feedback Company
Minder.nl hecht veel waarde aan uw privacy. Lees onze privacyverklaring.
Al tijden was het de vraag of Rusland ook de levering richting Nederland zou boycotten. Polen en Bulgarije hebben hier al enige tijd mee te maken. Zou Poetin het aantal landen uitbreiden? Het betekent immers ook minder inkomsten waar hij de oorlog mede mee financiert. Nu is het dan toch zover: vanaf vandaag, dinsdag 31 mei, draait Poetin de gaskraan naar Gasterra dicht.
Wat betekent de sanctie voor ons in Nederland? Krijgen we een tekort aan gas? Gaat de prijs omhoog? En wat als Gazprom je energieleverancier is? Op de consequenties gaan we in dit artikel dieper in.
Hoeveel miljard kubieke meter gas krijgen we niet geleverd?
Gasterra heeft tot 1 oktober 2022 een contract met het Russische Gazprom. Tot die datum zou er nog twee miljard kubieke meter (m3) gas geleverd worden, maar deze lopen we dus mis. Die twee miljard is vijf procent van het totale gasverbruik in Nederland. De Russische sanctie had Gasterra al ingecalculeerd en kocht daarom reeds gas in op de Europese gasmarkt TTF. Vermoedelijk komt dit gas uit Noorwegen of het is het vloeibare LNG gas.
Waarom zegt EZK dat de sanctie geen consequenties heeft voor Nederland?
Het ministerie van EZK geeft aan dat het ‘geen gevolgen heeft voor de fysieke levering van gas aan Nederlandse huishoudens en naar verwachting ook geen gevolgen voor het bedrijfsleven.’ Doordat Gasterra proactief heeft gereageerd op de naderende Russische sanctie wordt het gat in de levering gedeeltelijk opgevangen. Hierdoor vormt de beslissing van Rusland niet direct een dreiging voor ons. Dat Gasterra reeds extra gas inkocht, werkt in ons voordeel. Of dit overigens leidde tot extra kosten is niet bekend. Wel geeft het bedrijf aan er alles aan te doen om extra gemaakte kosten niet door te berekenen aan de eindverbruiker.
Minister Jetten geeft op social media aan dat de gestopte Russische gaslevering naar verwachting geen consequentie heeft voor Nederlandse bedrijven en huishoudens
Is er voldoende gas in de wereld om het gat op te vullen?
Hoe meer landen geen Russisch gas meer geleverd krijgen, hoe groter de vraag naar gas op andere handelsmarkten. Die twee miljard die wij niet kunnen importeren, hebben wij om deze reden nu via andere gasmarkten ingekocht. Hetzelfde geldt voor Polen, Bulgarije en Finland die eerder al te maken kregen met de Russische sanctie. Zo haalt Bulgarije, die voor 90 procent afhankelijk was van Rusland, een deel van zijn gas uit Griekenland. Het is afwachten of Rusland nog meer landen boycot. Duitsland schijnt een volgende goede kanshebber te zijn. Deze grootmacht is in veel grotere mate afhankelijk van Russisch gas dan Nederland. Een Duitse leveringsstop zal daarom de vraag naar gas op alternatieve markten aanzienlijk laten toenemen. Vooralsnog heeft Poetin ‘veilige’ keuzes gemaakt door alleen de gaslevering richting landen te staken die relatief weinig afnemen. Dit doet de Russen financieel minder pijn, maar tegelijkertijd heeft Poetin laten zien dat hij niet bang is om vergaande beslissingen te maken.
Tot nu toe benoemden we alleen de vraag vanuit Europese landen, maar in andere werelddelen is er net zo goed gas nodig. Denk aan China die op dezelfde gasmarkt als ons handelt. Door de recente coronalockdowns was de Chinese vraag naar gas aanzienlijk minder en daar profiteerde Europa van. Veel schepen met het vloeibare LNG gas voeren richting Westerse landen in plaats van naar Azië. Een goede periode voor het aanvullen van de Europese gasvoorraden. Vindt er versoepeling van de Chinese lockdowns plaats dan zul je zien dat de vraag naar LNG op de markt toeneemt. Het nadeel is dat er wereldwijd niet voldoende productiecapaciteit is om aan de totale vraag naar vloeibaar gas te voldoen. Zodra deze situatie zich voordoet, gaat LNG waarschijnlijk naar de hoogste bieder.
Stijgen de gasprijzen door de leveringsstop?
Het verleden heeft ons geleerd dat energieprijzen voorspellen niet mogelijk is en daarom is het afwachten hoe de gasmarkt zich ontwikkelt de komende tijd. Wel zijn er voorzichtig verwachtingen aan te geven op basis van wat marktontwikkelingen in voorgaande maanden en jaren ons lieten zien.
Normaal gesproken is de zomer een periode waarin de gasprijzen een daling vertonen, omdat er simpelweg minder vraag is. Gezien de huidige situatie op de gasmarkt verwachten experts een andere ontwikkeling. Dit heeft alles te maken met de krapte op de gasmarkt en de (groeiende) vraag naar gas op alternatieve markten.
Rusland staakt stap voor stap de gaslevering aan landen in Europa. Tot nu toe betrof het landen met een relatief lage afname van gas. Indien Duitsland of Italië als volgende aan de beurt is, wordt het een ander verhaal. Op dat moment moeten grote hoeveelheden gas uit andere landen dan Rusland komen. Daarnaast is het afwachten hoe de lockdowns in China verlopen. Bij versoepeling van de regels stijgt de gasvraag vanuit deze economische grootmacht. Normaal gesproken leidt een toenemende vraag naar gas tot een hogere prijs en het is goed mogelijk dat ons dit ook nu in het verschiet ligt. Bovendien dienen onze gasvoorraden in november voor tachtig procent gevuld te zijn. Dit zorgt er nu al voor dat de gasprijs in de zomer hoger is dan tijdens minder turbulente marktsituaties. Al met al is het een reële aanname dat de gasprijs op het huidigen prijsniveau blijft en mogelijk zelfs verder stijgt.
In het FD zegt René Peters, gasexpert bij kennisinstituut TNO, over het verbroken contract tussen president Poetin en grote private energiebedrijven:
‘Het is een voorbode voor meer afsluitingen in Europa en dat kan maar één ding betekenen: meer krapte op de gasmarkt en hogere prijzen.’
Klant bij Gazprom: stopt de levering van gas?
Gazprom is een Russisch staatsbedrijf en vandaar dat sommige ondernemers zich afvragen of ze geen gas meer geleverd krijgen. Het feit dat Rusland de gaslevering richting Gasterra staakt, betekent niet dat klanten van Gazprom geen gas meer krijgen. Bedrijven en particulieren hoeven zich daarom geen zorgen te maken over de levering van hun gas (en stroom). En wel om onderstaande reden:
Duitsland heeft sinds april het toezicht op de Europese tak van Gazprom, genaamd Gazprom Germania. Dit bedrijf is dus niet meer eigendom van het Russische Gazprom. Zo probeert de Duitse regering de gaslevering in eigen land en in Europa zo goed als mogelijk te waarborgen. Onder Gazprom Germania vallen twee dochterondernemingen: Gazprom Energy en Wingas. Zij leveren onder andere energie aan Vattenfall en Eneco. Eneco liet in een verklaring weten dat de gaslevering aan klanten door blijft lopen.
Ook als klant bij andere zakelijke energieleveranciers hoef je je geen zorgen te maken over de gaslevering.
In hoeverre worden onze gasvoorraden nog aangevuld tot 80 procent?
In november moeten de gasvoorraden in alle Europese landen voor tachtig procent gevuld zijn. Met als redenen: minder afhankelijkheid van Rusland en het goed doorkomen van de winter.
In Nederland vullen we mondjesmaat onze gasvoorraden aan. Alhoewel we achterlopen op andere landen leek het er op dat we die tachtig procentregel gingen halen. Het ministerie van EZK verwacht niet dat de vullingsgraad negatieve gevolgen ondervindt van de leveringsstop. Gezien onze relatief lage afname van Russisch gas zal dit inderdaad niet direct hevige gevolgen hebben, maar evengoed dienen we het misgelopen gas via andere markten af te nemen. Markten die toch al krap zijn.
Nog een factor om rekening mee te houden is dat de Russische sanctie bovenop de bestaande 35-procentmaatregel voor kolencentrales komt. Sinds 1 januari dit jaar verplicht de overheid kolencentrales om maximaal 35 procent van hun productiecapaciteit in te zetten met minder CO2-uitstoot als doel. Windmolens en zonnepanelen dienen als alternatieve energiebronnen. Echter, op het moment dat de decentrale, duurzame opwek ons niet voldoende kan voorzien in onze energiebehoefte worden gascentrales ingezet. Deze wekken op een schonere wijze stroom op dan kolencentrales. Keerzijde is wel dat hierdoor de Nederlandse behoefte aan gas fors toeneemt terwijl je juist het tegenovergestelde wilt met de huidige marktsituatie. Vooralsnog lijkt minister Jetten niet van plan om de kolencentrales weer volop te laten draaien, omdat er simpelweg klimaatdoelen behaald moeten worden. Hoe je het ook wendt of keert: de bovenstaande omschreven combinatie is niet bevorderlijk voor zowel de beschikbare hoeveelheid gas op de handelsmarkt als voor de gasprijs.
Kortom…
De gaslevering vanuit Gazprom Germania aan Nederlandse bedrijven en huishoudens loopt op dit moment geen risico en gaat gewoon nog door.
De sanctie vanuit Rusland heeft voornamelijk invloed op de hoeveelheid beschikbare gas in de wereld. De kans is groot dat de krapte op de markten verder toeneemt als andere landen eveneens geen gas meer geleverd krijgen en als de vraag naar gas in Azië aantrekt.
Een krappe gasmarkt is nooit bevorderlijk voor de gasprijs. Alhoewel we geen energieprijzen voorspellen, is de kans reëel dat de prijzen rond hetzelfde niveau blijven en mogelijk zelfs verder stijgen.
Nu een zakelijk energiecontract nodig?
Voor iedere type verbruiker vergt het zakelijk energiecontract op het moment meer aandacht dan normaal gesproken. Immers, wat is de beste keuze voor zo laag mogelijke energiekosten? Voor ZZP & MKB zijn andere opties interessant dan voor Grootzakelijke verbruikers.
Opties voor ZZP & MKB
De ondernemers die op dit moment variabele energietarieven betalen of waarvan het energiecontract met vaste tarieven op korte termijn afloopt, doet goed aan zakelijk energie vergelijken. Maak hiervoor zelf vrijblijvend een vergelijking of schakel een van onze energiespecialisten in. Zij bespreken graag het actuele aanbod met jou en wat voor jou een goede optie is in deze energiemarkt.
De ondernemers die nu nog een zakelijk energiecontract met vaste prijzen hebben en die over langere tijd (bijvoorbeeld een jaar) afloopt, doen er ook goed aan om een vergelijking te maken. Of de zakelijke energiekosten verlaagd kunnen worden, is afhankelijk van je huidige tarieven en de looptijd van je energiecontract.
Opties voor Grootzakelijk
Voor de grootverbruikers van energie is op het moment een persoonlijk advies op basis van de huidige situatie aan te raden. Heb je bijvoorbeeld nu vaste tarieven en eindigt je contract in de aankomende maanden? Dan moet je ten eerste ervoor zorgen dat je op tijd je contract opzegt. Anders beland je in een stilzwijgende verlenging (van vaak een jaar) en betaal je de verlengingstarieven. Die zijn gebaseerd op de huidige, hoge prijzen op de markt. Je bent dan onnodig duur uit. Het is daarom logisch om vrijblijvende offertes op basis van je bedrijfssituatie aan te vragen zodat je het scherpste contract uit de markt vindt met de beste voorwaarden.
Voor grotere bedrijven met een volume van boven de één GWh kan gespreid inkopen interessant zijn. Bij dit type contract koop je in een jaar op meerdere momenten je energie in om je inkooprisico te spreiden.
Lees meer over gespreide inkoop van grootzakelijke energie in ons blog >>
Joost
Inkoopspecialist bij Minder.nl